Hoog bezoek

Bijna twee jaar Tunesië zitten er op.  Een groot avontuur.  Geen dagelijkse kost.  Ver van familie en vrienden, ver van wat daarvoor ons thuis was.  Gelukkig wonen we hier niet in een achterlijk land.  Telefoon en internet doen het uitstekend zodat we prima contact kunnen houden met het thuisfront.  Maar daarmee lukt het niet om iedereen goed op de hoogte te houden.  En daarom hebben we dan ook nog het blog ‘Van Jasmijn en Olijven’.  In februari 2012, drie weken na mijn aankomst hier in Tunesië, verscheen het eerste verhaal.  Inmiddels staat de teller, met deze erbij, op 72.  Vorig jaar nog verscheen er bijna elke week een nieuw verhaal.  Tegenwoordig schrijven  we iets minder fanatiek, maar aan belangstelling is nog steeds geen gebrek.  Vorige week zagen we dat we inmiddels meer dan 5 000 page-views hebben gehad.  Statistieken.  We nemen het met een korreltje zout, maar dat het blog nog steeds met veel belangstelling gevolgd wordt doet ons deugd.

Het verhaal met het hoogste kijkcijfer tot dusverre is ‘Zeg nooit nooit’, gepubliceerd op 16 juni 2013.  Volgens dezelfde statistieken 66 keer bekeken.  De goeie rekenaar weet dan meteen dat er iets met de statistieken loos is, maar dat neemt niet weg dat het heel aannemelijk is dat dit verhaal de meeste belangstellenden getrokken heeft.  Dat verhaal gaat namelijk over het bezoek van Jack en Anita begin juni.  En zij hebben, nog vol van enthousiasme van hun bezoek, het verhaal fanatiek onder de aandacht gebracht van hun vrienden en kennissen.  Op nummer twee en drie staan de verhalen ‘Hadji’ over onze huisbaas, meneer Fetih, wat 63 keer bekeken is en ‘Met vallen en opstaan’, het allereerste verhaal wat we gepubliceerd hebben, wat 56 keer bekeken is.  Het minst bekeken, de verhalen van de afgelopen maand niet meerekenend, is het verhaal ‘Ambtenarij’ van 23 juni 2012.  Dat verhaal is, tot nu toe, slechts vier keer bekeken.  Aldus de statistieken.

We nemen de statistieken dus maar met een korreltje zout.  Vijfduizend page-views lijkt me wat aan de hoge kant.  Volgens dezelfde statistieken zijn de verhalen het meest bekeken vanuit Nederland.  Dat stelt gerust.  Maar ook hebben we kennelijk regelmatig bezoek gehad uit de VS, Rusland en de Oekraïne.  Die laatste twee kunnen we nog wel plaatsen met in gedachten de zakenreizen van Gerard naar het Oostblok.  Maar dat bezoek uit de VS, daar ben ik toch een stukje minder zeker van.  Als je inmiddels paranoia zou zijn geraakt door alle verhalen over afluisterpraktijken van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA of van de AIVD, of door de wekelijkse security-updates die we hier krijgen, dan zou je nog kunnen geloven dat er hier en daar iemand mee zit te gluren.  Ik denk dat het allemaal wel los zal lopen.

Wij gaan in ieder geval vrolijk door met schrijven, al hebben de trouwe volgers al wel gemerkt dat we inmiddels iets minder fanatiek zijn met de publicaties.  Vorig jaar nog kwamen we bijna elke week met een nieuw verhaal.  Dat is nu wel een stuk minder.  Een teken dat we ons hier inmiddels goed thuis voelen.  De nieuwigheid is er een beetje af.  Wat vorig jaar nog een avontuurlijk uitstapje was is nu inmiddels een routineklus geworden.  En de ontwikkelingen op politiek en economisch gebied gaan zo tergend langzaam dat daar ook niet veel nieuws over te melden is.

Tegelijkertijd hebben we zelf nog een flinke verlanglijst.  Een lijst die nog volop stof gaat opleveren voor mooie verhalen.  Over dingen die we in Tunesië willen beleven.  Plaatsen die we willen bezoeken.  Interessante mensen die we ongetwijfeld nog gaan ontmoeten.  De kerstdagen en de jaarwisseling gaan we dit jaar met z’n tweetjes doorbrengen op Djerba.  Caroline was daar al eens eerder, maar zelf ben ik er nog niet geweest.  We verheugen ons nu al op een weekje er lekker tussen uit.  Daar zijn we allebei aan toe.  Want vergis je niet, hoe mooi het af en toe ook is, we hebben het afgelopen jaar allebei hard gewerkt en zijn toe aan een weekje vrij.  En dan zijn er ook nog plaatsen als Douz, Tozeur, Sfax en Monastir, waar we absoluut nog eens een keertje naar toe moeten.  We zijn nog lang niet klaar met onze ontdekkingsreis door Tunesië, dus blijf ons beslist volgen.

In the bubble

Nu het herfst is geworden in Tunesië is het meteen een stuk frisser.  Warme kleren en laarzen moeten weer tevoorschijn gehaald worden.  Als we uit ons huiskamer raam kijken zien we dat de sinaasappels oranje worden.  Dat geeft mij steeds weer een exotisch gevoel.  Maar ‘s avonds gaat de verwarming toch wel aan.  Meestal is de hemel overdag nog strak blauw, maar er is ook vaker bewolking.  En als ik er zo over nadenk is dat niet alleen letterlijk, maar staan er ook figuurlijk wel wat meer wolken aan de lucht.

 

 

Zoals ik al in het vorige blog schreef, merk ik aan mezelf dat ik veel meer op mijn hoede ben dan, zeg maar, een paar weken geleden.  Ik wil er toch nog even wat verder op doorborduren.  We schrijven natuurlijk wel vaker over de situatie hier.  Het is al langer bekend dat er genoeg uitdagingen voor Tunesië zijn, zowel politiek als sociaal-economisch gezien.  Daarom is Oxfam Novib ook hier.

 

Ik heb pas het boek ‘De Jasmijnrevolutie’ van Volkskrant-journaliste Leen Vervaeke gelezen.  Het boek geeft een duidelijk beeld van Tunesië voor en na de revolutie.  Heel interessant om te lezen.  Een aanrader voor wie geïnteresseerd in achtergronden is.  Maar als je het leest, word je wel uit je ‘bubble’ gehaald…als je daar al in mocht zitten.

 

En eerlijk gezegd kan dat hier in Tunesië vrij makkelijk, leven in een ‘bubble’…en ja dan is het leven behoorlijk comfortabel.  Bijna altijd zonnig, aardige mensen, prachtige bloemen overal het hele jaar door, leuke restaurantjes … om zomaar wat te noemen.  Op Franse les had ik zelfs mijn eigen ‘bubble boy’.  Een grapje van Victoria, omdat ik de man in het glazen hokje bij de ingang er zo charmant uit vond zien.  Verder kom ik vooral in contact met de mensen die het financieel goed hebben en waarvan ik de kinderen les geef.  Ook op Espace Junior komen de kinderen van de rijke Tunesiërs en de expats.  Maar goed, er is dus ook die andere kant.  Tunesië is in mijn ogen een land met nogal wat contrasten.  Zo is er een behoorlijk rijke bovenlaag, maar is er ook erg veel armoede.   Ik weet dat dat ook in Nederland zo is, maar hier is het anders, schrijnender en op veel grotere schaal.

 

Ik bedenk me trouwens ook wel vaak dat de studie gedragsspecialist, die ik net voor vertrek in Nederland heb kunnen afronden, wat dat betreft precies op het goede moment in mijn leven is gekomen.  Ik heb er juist ook hier erg veel aan!  Ik heb geleerd dat je alles op de wereld ziet en beoordeelt vanuit je eigen perspectief.  Wat je van iets vindt en er van denkt, zegt alles over je eigen visie, onder andere gevormd door je persoonlijkheid en culturele achtergrond.  Zo kijk ik er na anderhalf jaar nog steeds verbaasd van op dat ouders hun kinderen voorin in de auto laten zitten zonder gordel om.  En heb ik te doen met mensen die bij verkeerslichten tissues proberen te verkopen.  En ook hou ik mijn hart vast als ineens iemand de snelweg (!) over steekt.  En dat gebeurt regelmatig!  En het kon helaas niet uitblijven dat ik er van de week getuige van was dat dit mis is gegaan.  Met de taxi reed ik vlak langs een groepje politiemensen die naast een toegedekt lichaam stonden.  Ik zag alleen de voeten nog…  Later las ik in de krant dat het om een 37-jarige vrouw ging die was aangereden.

 

Vorige week zondag gingen we ’s middags een hapje eten in een sjiek restaurant vlakbij ons.  We gingen er naar toe omdat je daar een prachtig uitzicht op zee hebt.  Op de parkeerplaats staan de duurste auto’s.  Voor we binnen mochten werden we even gescreend met een detector.  Een potentiële plek voor een aanslag omdat er alcohol geschonken wordt?  Het voelt even minder prettig aan.  Eenmaal binnen kon ik mijn muizenissen snel laten varen.  We hadden een gezellige lunch.  Wat mij opviel is dat op zo’n plek alles mooi en goed lijkt.  De klanten zien er picobello uit en het bedienend personeel ook.  Maar als je blik even afdwaalt naar de schoenen van de obers zie je dat die niet zo glimmend en nieuw meer zijn.  Dat is natuurlijk een detail, maar bij mij zijn het juist vaak net de details die het ‘m doen.

 

Voor de dagelijkse realiteit kun je je ogen moeilijk sluiten.  Knap als je in je bubble kunt blijven zitten.  Door alle negatieve berichten en de incidenten die plaatsvinden zou je jezelf makkelijk van de wijs kunnen laten brengen.  De balans vinden is dus wel wat lastig.  Vorige week was er in het theater in de stad een voorstelling over het leven van Chopin.  Het hoofd beveiliging van de Amerikaanse School had geadviseerd om niet naar het centrum van Tunis te gaan in verband met mogelijke demonstraties, maar dat advies werd niet door andere bronnen gesteund.  We besloten om toch te gaan, maar het spookte nog wel door m’n hoofd.  Tijdens de voorstelling zag ik twee bezoekers de zaal uit lopen en een rode rugzak die achter gelaten werd.  In mijn hoofd speelde er automatisch een ‘worst case’ scenario af.  Mijn ogen bleven zich richten op die plek en ik bedacht me dat dit dan misschien wel serieus kon gaan worden.  Want waarom neem je je rugzak niet mee als je even weg gaat?  Uiteindelijk kwamen ze - Allah is groot - toch weer terug.  Wellicht even naar buiten gegaan om te roken.

Een paar dagen later ontving ik een mail van Jack met als onderwerp : ‘aanslag’.  Ik zeg eerlijk, mijn hart sloeg even over.  ‘Wat weet Jack dat wij nog niet weten?’ flitste er door mij heen.  Is er weer een aanslag gepleegd?  Ook dit bleek al snel loos alarm te zijn.  Het ging over een belastingaanslag en het was uiteindelijk alleen maar goed nieuws.  Toch deed dit me beseffen dat ik veel achterdochtiger aan het worden ben.  Als ik met Corné praat merk ik meteen dat hij er veel nuchterder mee omgaat.  Zo proberen we elkaar in balans te houden.

 

In februari  2014 krijgt het Oxfam Novib personeel een veiligheidstraining.  Je leert er wat te doen of hoe te reageren bij verschillende incidenten zoals bijvoorbeeld bij een kidnapping.  Corné heeft al eens zo’n training gehad in Nederland.  Deze keer mag ik ook meedoen.  Ik vind het een goed idee, maar ook dit is eerlijk gezegd spannend!

 

Ben je bang?

Als er nu nog iemand vraagt of ik Nederlandse les kan geven, zeg ik dat het op het moment niet gaat, nam ik mezelf een poosje geleden voor.  Op woensdagmiddag, terwijl ik les aan het geven ben op Espace Junior, gaat mijn telefoon.  Een Tunesische vrouw die mijn telefoonnummer via de ambassade heeft, vraagt naar de mogelijkheden van Nederlandse les.  Ik beloof haar snel terug te bellen.  Overdag heb ik misschien nog wel een gaatje denk ik.  De meeste leerlingen hebben namelijk na schooltijd les.  Ook lijkt het me interessant om aan een Tunesische vrouw les te geven.  Dus spreken we zaterdagmorgen af in Ennasr, in de straat waar we eerst woonden.  Zij woont daar vlakbij en ik wil haar toch graag eerst ontmoeten voor ik definitief ‘ja’ ga zeggen.

 's Morgens rijd ik met de taxi richting Ennasr en vraag me af hoe het zal zijn.  Toch wel spannend zo’n ontmoeting met een totaal onbekende persoon.  Ik voel me trouwens erg moe van de drukke dagen afgelopen tijd en moet mezelf ook wel een beetje oppeppen, maar het avontuur lokt.  Op de afgesproken tijd ontmoeten we elkaar in een rustig café.  De Tunesische vrouw heet Nesrine en ze woont  eigenlijk in hartje Amsterdam, maar is voor twee maanden in Tunesië bij haar ouders.  Ze wil graag Nederlands leren om haar kans op werk te vergroten.  Haar man werkt voor de Vrije Universiteit en is momenteel in Amerika.  Voordat ze in Amsterdam zijn komen wonen hebben ze in Tokio gewoond.  Maar na de ramp met de kerncentrale wilden ze daar weg.
 

We hebben een fijn gesprek. Eerst praten we over de les en alles wat we daarover willen weten van elkaar.  We wisselen Engels en Frans af.  Dan vraagt Nesrine hoe ik het in Tunesië vindt.  Ik vind het altijd nogal lastig om hier op te antwoorden, zeker tegen Tunesiërs.  Op het moment hebben we hier een fijn leven en zijn we volop allerlei nieuwe dingen aan het ontdekken.  Toch weet ik dat het voor Tunesiërs helemaal geen makkelijke periode is.  De politieke- en economische situatie is daarvoor veel te onstabiel.  Nesrine vertelt dan ook dat vrij uitgebreid wat ze zelf van de huidige situatie vindt.  En inderdaad blijkt het dat ze zich grote zorgen maakt over de toekomst van haar land.
Al is het gesprek erg interessant, na een poosje voel ik me echt erg moe.  Ik wil eigenlijk wel weer richting huis, maar Nesrine heeft nog steeds een half glas citronade.  Na een poosje maak ik toch maar aanstalten om te vertrekken.  Nesrine laat haar halve glas staan.  Tja…is ook weer zo.  Het is een gewoonte van Tunesiërs om niet alles helemaal op te drinken.  Dat is als het ware een beetje onbeleefd, net of je eigenlijk nog meer had gewild.

We hebben afgesproken dat ik twee keer in de week naar Nesrine toe zal gaan.  De eerste keer zal ze me aan de straat opwachten om de weg naar haar huis te wijzen.  Onderweg bel ik haar en legt ze uit aan de taxichauffeur waar hij naar toe moet rijden.  Het huis van Nesrine haar ouders ligt iets achter een doorgaande weg.  Een zandpad brengt je naar hun huis.  Een ommuurde woning die van buiten een beetje grauw lijkt, maar binnen vrij luxueus is ingericht.  Een typisch Tunesische stijl, nogal klassiek.  Aan de muur hangen veel schilderijen die haar moeder zelf gemaakt heeft. Als ik vraag of haar ouders wel eens in Nederland op bezoek zijn geweest, vertelt ze me dat dit niet zo makkelijk gaat.  Haar moeder krijgt geen visum.  De Nederlandse overheid is bang dat ze zal blijven, terwijl ze niet weg wil uit Tunesië.  Haar ouders hebben hier hun eigen huis en hun werk.  Ik besef maar weer eens hoe oneerlijk het verdeeld kan zijn op de wereld.


Op woensdag 30 oktober is er een (zelfmoord)aanslag bij een hotel in de drukke badplaats Sousse. Diezelfde morgen wordt er in Monastir een jongen opgepakt die een aanslag wil plegen bij het mausoleum van Habib Bourgiba.  Slecht nieuws.  Dit doet geen goed aan het beeld van Tunesië als veilig vakantieland en van het toerisme is Tunesië voor een groot deel afhankelijk.



Als ik de donderdag erna naar Nesrine ga om les te geven, vraagt ze aan me of ik bang ben.  Nesrine geeft me meer details over de incidenten.  Het waren jongens van een jaar of zeventien, achttien.  Jongens die uit een arm gezin komen en weinig toekomstperspectief hebben.  Het is het klassieke verhaal van jonge mensen die worden misbruikt voor een (heilige) strijd naar meer macht.  Het stemt me triest.

In de taxi naar huis toe vraagt ook de chauffeur vrijwel meteen of ik nu bang ben.  Hij zegt dat het gewone leven vandaag weer door gaat.  ‘Kijk maar om je heen.’  De hele weg naar huis toe praat hij met me over de politieke situatie en hij zegt dat dit allemaal niets met de islamisten of salafisten te maken heeft, maar met de politieke maffia van dit moment.  Hij voert een prachtige rede over de gemengde samenleving in Tunesië die altijd goed met elkaar is om gegaan.  De moslims en de joden hebben jarenlang goed samen geleefd hier.  Ik geniet van zijn enthousiasme en mooie woorden, maar vooral van het feit dat hij me blijkbaar serieus genoeg neemt als gesprekspartner.  Alle stereotyperingen die mensen zo graag gebruiken, vallen weer even weg.  We zijn op dit moment gewoon twee mensen die met elkaar in gesprek zijn.  Als ik aankom bij mijn volgende leerling wil ik hem een fooitje geven.  Daar wil hij niets van weten.  Ook bijzonder want de meeste taxichauffeurs nemen het graag aan en kunnen het ook goed gebruiken.  ‘Voor een kop koffie voor u’ probeer ik nog, maar ‘nee’, het is goed zo.

Als ik me nu afvraag hoe ik me op dit moment voel in Tunesië, moet ik toegeven dat ik wat meer op mijn hoede ben.  Ik ben ook minder positief over de huidige situatie dan een aantal weken geleden.  Ik volg het nieuws en wil het liefst het naadje van de kous weten.  En dat is nu juist zo moeilijk blijkt wel.  Het is allemaal zo onduidelijk.  Wat wel duidelijk is dat we niet weten wanneer het overgangskabinet geleid door technocraten van start gaat.  De wijze mannen die het land zouden moeten gaan leiden naar eerlijke verkiezingen.  Er kan maar geen overeenstemming gevonden worden…