Fête de la Femme

Habib Bourguiba.  De trots van Tunesië.  Hij leidde Tunesië in 1956 naar onafhankelijkheid.  Overal waar zijn naam valt, stijgt instemmend geroezemoes op.  En zijn naam valt nogal eens.  Elke stad, elk dorp, elke vlek op de kaart van Tunesië heeft een straat die naar Habib Bourguiba vernoemd is.  En niet zomaar een Rue Habib Bourguiba of iets dergelijks.  Nee, hij hoeft het met niet minder te doen dan een heuse Avenue.  Of het nou in Tunis is of in Metlaoui, in Sfax of in Siliana, overal hebben ze een Avenue Habib Bourguiba.  Ook in La Marsa dus.  Een brede door bomen omzoomde straat met statige oud-koloniale huizen en paleizen.  De Franse Ambassadeur heeft er zijn optrekje.  Het meest prestigieuze huis met een reusachtige tuin erbij.  Het lijkt wel pure provocatie door de Fransen.  Ook de ambassade zelf ligt aan de Avenue Habib Bourguiba trouwens, maar dat is dan weer aan de brede Avenue in het hart van Tunis zelf.

Habib Bourguiba heeft het verdiend, vinden ze hier in Tunesië.  Niet alleen heeft ie Tunesië onafhankelijk gemaakt.  Hij heeft ook nog eens veel gedaan voor verbetering van het onderwijs en voor vrouwenrechten in het land.  Jammer genoeg is t’ie op een gegeven moment naast z’n schoenen gaan lopen en bleek er ook in Habib Bourguiba een kleine tiran te schuilen, hetgeen uiteindelijk het einde van z’n politieke loopbaan heeft betekend.  Maar Tunesiërs zijn dat kennelijk al weer lang vergeten.  Dat heeft er veel mee te maken dat ze nog lang niet klaar zijn met het oud koloniale verleden.  Neem bijvoorbeeld het grote aantal feestdagen die nog aan die tijd herinneren.  Natuurlijk wordt er Onafhankelijkheidsdag gevierd, maar daarnaast is er ook een Dag van de Republiek, een Dag van de Martelaren en een Dag van de Evacuatie.  Allemaal dagen die gerelateerd zijn aan de onafhankelijkheidsstrijd.  En afgelopen week vierde Tunesië Nationale Vrouwendag.  Niet direct gelinkt aan de onafhankelijkheidsstrijd, maar wel ter herinnering aan één van de grote daden van Habib Bourguiba, namelijk de afkondiging van een wet die een betere rechtsgelijkheid van vrouwen en mannen  in Tunesië regelde.

Habib Bourguiba was enorm vooruitstrevend met die wet die hij in ‘56, kort na de onafhankelijkheid afkondigde, maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger.  Hij mag dan nog zo populair zijn, met zijn ideeën over gelijkheid van vrouwen en mannen krijgt ie de handen in Tunesië niet bepaald op elkaar.  Door het nog altijd stevig in de maatschappij gewortelde conservatisme als het over de positie van vrouwen gaat, wat na de revolutie van begin 2011 meer ruimte heeft gekregen, komt er van gelijkheid van rechten maar weinig terecht.  Vandaar ook dat vrouwenrechten één van de hoogste prioriteiten is van Oxfam in Tunesië.  En daar boeken we inmiddels al wat succesjes mee.  Zo hebben de clubs die we hier steunen een belangrijke bijdrage geleverd aan verbeteringen in de nieuwe grondwet op het gebied van vrouwenrechten.
 
En nu, met nieuwe verkiezingen vlak voor deur, eind oktober, proberen ze vrouwen te bewegen zich verkiesbaar te stellen en naar de stembus te gaan.  Binnen de politiek zijn vrouwen bijvoorbeeld nog sterk ondervertegenwoordigd.  Maar ook wat betreft de rolverdeling tussen mannen en vrouwen binnen het gezin of op de arbeidsmarkt is Tunesië nog erg traditioneel en hebben vrouwen in Tunesië veel minder kansen dan mannen.  Ook op dat gebied zijn organisaties die wij steunen actief.  En het kan.  Vrouwenorganisaties hebben de ruimte om in actie te komen en Nationale Vrouwendag is natuurlijk een moment bij uitstek om zich te laten zien.  Midden op Avenue Habib Bourguiba natuurlijk.

Maar we zijn er nog lang niet.  Nationale Vrouwendag heeft een nog niet al te hoge status in Tunesië.  Hoewel het een officiële feestdag is krijg je er geen vrij voor.  En ook daar moeten we beslist nog iets aan doen.  Nationale Vrouwendag geldt als jour férier, non-payé.  Ik ben dus gewoon naar m’n werk gegaan afgelopen woensdag.  Maar in de namiddag, op weg terug naar huis, ben ik wel langs de patisserie gegaan.  Want een feestdag moet natuurlijk wel op gepaste wijze gevierd worden.